Döngüyü Kır | Returnal İnceleme

Metroidvania ve rougelike (rougelite da diyebiliriz) türlerinin mükemmel bir sentezi olan Returnal, iddialı bir çıkış yaparak oyun gündeminin odak noktası haline gelmeyi başardı ve pek çok tartışmayı da beraberinde getirdi. Tüm bunlara girişmeden önce biraz oyunun hikayesinden bahsedelim.

Housemarque tarafından geliştirilen Returnal’da Atropos isminde gizemli bir gezegene düşüp burada yaşam mücadelesi verirken White Signal isimli bir sinyalin peşine düşen Selene isimli bir karakteri kontrol ediyoruz. Bu karanlık gezegen her bir noktasında farklı bir aksiyon sunuyor. Bir zaman sonra ilerledikçe bir döngüde olduğumuzu fark edip zaman zaman kendi cesetlerimizle karşılaşıyoruz. Çeşitli ses kayıtlarımızı dinliyoruz, hatta evimize kadar süren derin bir yolculuğa çıkıyoruz. Kendi iç hesaplaşmamızı yaşarken bulunduğumuz evrenin bilinmezliğinin peşinden sürükleniyoruz.

Her Ölüm Aslında Bir Başlangıç

“Her şeyi denedim.

Sürekli bir şey tarafından geri getiriliyorum

Ölüm ve yeniden doğuş arasında bir an var

Tentaclelar beni aşağı çektiği anda

Çığlıklar atarken

Boğulurken

Geri dönerken…”- Selen

Rougelike türüne pek aşina olmayanlar için ilk olarak Returnal üzerinden türün bir açıklamasını yapmak gerek. Bu türde çoğu oyundaki gibi checkpoint sistemi yok. Her ölümde oyuna farklı harita dinamikleriyle tekrardan başlıyoruz. Evet, kulağa bir miktar yorucu gelebilir. Fakat bu oyunlarda tekrardan başlama olayının sıkıcılığı da keşfetme faktörüyle ortadan kalkmış oluyor.

Returnal da türünden aldığı destekle döngü kavramı üzerine kurulu bir oyun. Her ölümünüzde kendinizi ufak sekanslar sonrası aynı başlangıç noktasında buluyorsunuz. Bu döngüyü devamlı olarak tekrar ediyorsunuz.

Böyle anlatınca kulağa oyun sistemi çok acımasız gelmiş olabilir. Fakat oyun o kadar da acımasız değil. Tıpkı Dead Cells ve Hades oyunlarında olduğu gibi kalıcı geliştirmeler mevcut. Her döngü sonucunda yeniden başladığınızda bu kalıcı geliştirmelerle oyun zevkinize devam edebiliyorsunuz.

Döngü ve Rougelike Etkisindeki Atropos

Oyun boyunca döngüde kaldığımız gezegen olan Atropos, fazlasıyla karanlık, tehlikeli ve aktif bir gezegen. Bu gezegende hızlı ve dikkatli hareket etmemiz şart; bunun yanında hayatta kalabilmek için çeşitli geliştirmelerle güçlenmemiz de lazım. Bu sebeple oyuna başladığınız anda pek çok bölgeyi keşfetmeniz gerek. Karakter gelişiminizi güçlendirecek eşyaları, geliştirmeleri bulmanız lazım.

Anlayacağınız üzere Atropos pek masum bir gezegen değil. Çok sayıda tehdit var ve bu tehditlerle savaşmak için dikkatli oynamanız ve taktikler geliştirmeniz gerek. Üçüncü şahıs nişancı türündeki oyun zorlukları acımasızca üzerimize yığmaktan asla çekinmiyor. Hatta oyun Rougelike ile yetinmiyor; Metroidvania ve Bullet Hell türlerini de ekliyor bu kaos dolu evrene.

Keşif hissini üst düzeyde tutan bu oyundaki evren yapısı diğer Rougelike oyunlarla benzer notalarda. Çeşitli geçitlerden geçerek yeni oyun alanları keşfediyoruz. Oyunda geçit çeşitliliği çok yüksek çünkü ana geçitler yanında ufak sürprizlere açılabilen yan geçitler de var. Yan geçitler sayesinde çeşitli geliştirmelere erişebiliyorsunuz, ana geçitler sayesinde evrende senaryo açısından ilerleme sağlayabiliyorsunuz.

Totalde 6 ana bölümden oluşan Returnal, ilk bölümde bizi sisli, karanlık bir ormanda zorlu bir mücadeleye soksa da her bölümde tema değişiyor. Mesela zorlu mücadelenizin ardından ikinci bölüme erişebilirseniz sizi çöl ve kum fırtınaları bekliyor. Ayrıca belirtmek gerekir ki bölümden bölüme çarpıştığımız uzaylıların zorluğu da artıyor. Yaptığımız geliştirmelerin faydasını bu noktada fazlasıyla görüyoruz. Her bölümde bu farklılıklar devam ediyor bu da oynanış açısından çok hoş bir unsur.

Oynanış ve Yüksek Gerilim Dozu

Karakterini sürekli geliştirmek ve ölüm stresiyle her şeyini kaybetme korkusu bu türün en güzel kombolarından biri. Returnal, odağı olan Rougelike türüne aslında fazlasıyla sadık. Güçlendirmelerin kalıcı olmaması pek çok kişi için bunaltıcı gelecek olsa da aslında ölümü mantıklı kılan bir faktör. Her yeniden doğuşta tekrar canlanan keşif hissi ne kadar güzel olsa da oyunda çok ilerleyip ölen biri için moral bozucu olabiliyor.

Oyun süresince kontrolde tutmamız gereken üç temel unsur var. Bunlar; canımız, adrenalin seviyemiz ve silah yeteneklerimiz. Hasar aldığımız zaman canımızı yükseltmek o kadar da kolay değil, stratejik hareket etmek gerekiyor. Bulduğumuz özel geliştirmelerle canımızı 100’ün üzerine çıkarabiliyoruz ama bu da ölene kadar geçerli oluyor. Ayrıca oyun boyunca elde ettiğimiz bazı özel eşyaların oyun sistemi gereği bir ceza sistemi de mevcut. Evet, eşyalar canımızı yükseltebilir, yenileyebilir, cooldown sürelerini oldukça azaltabilir. Fakat bir noktadan sonra alacağınız eşyalar canınızı azaltabilir, özel suitinize hasar verebilir. Bu kötü etkileri azaltmak için de çeşitli challengelar da sunuluyor; “5 artifact bul”, “10 düşman öldür” gibi. Challengelar başarıyla tamamlanırsa alınan hasarlar kayboluyor. Adrenalin seviyemiz öldürdüğümüz her düşmanla artıyor. Silahlara gelince ise, silah çeşitliliği fazla ve silahların kendilerince özellikleri var. 

Geçmişten Sekanslar

Evrene harman edilmiş pek çok özellik, geliştirme ve kaynak var. Bunların yanında oyun boyunca toplanması gerekilen birimler var: Ether, Obolite ve Key. Ether bana kalırsa en önemlisi çünkü öldüğümüzde dahi asla sıfırlanmayan para birimi. Yani ne kadar çok Ether toplarsanız o kadar iyi. Ether sayesinde kalıcı geliştirmeler elde edebiliyoruz; yeni yeteneklere kavuşabiliyoruz. Obolite, öldüğümüz zaman sıfırlanan, bulunduğumuz döngü içerisinde çeşitli geliştirmeler ve yetenekler için harcayabileceğimiz para birimi gibi bir şey. Son olarak Key ise öldüğümüz zaman sıfırlanan ve ölümümüze dek kullanabildiğimiz çeşitli anahtarları kapsayan bir birim.

Dualsense’e gelecek olursak yeni jenerasyon kalite farkını ortaya koymuş diyebilirim. Oyun atmosferiyle birleşen titreşimler ve tuşların adaptifliği üst seviyede. L2 tuşu iki kademede farklı iki vuruş düzeniyle çalışıyor. Bu da oynarken çok güzel bir deneyim sunuyor.

Returnal genel olarak üçüncü şahıs bakış açısına sahip olsa da şaşırtıcı olarak birinci şahıs bakış açısına ait sahneler de var. Bu sahnelere ara sekanslarda şahit oluyoruz ve bu sekanslar evimizde, geçmişte geçiyor. Evimizi ziyaret ettiğimizde oyun bu sefer psikolojik gerilim faktörünü çıkarıyor karşımıza. Birinci şahıs bakış açısıyla olan bu sahneler öylesine başarılı olmuş ki oynarken oyuna olan saygım arttı. Zaten evin kapısından içeri adımımızı atar atmaz Silent Hill P.T. benzeri o his beni öylesine sardı ki çok heyecanlandım.

Teknik Detaylar

Harita akıcılığı, efektler, mekanikler… Hepsi fazlasıyla tatmin edici olmuş. Oyun ışın izleme aktifken 60 FPS ile 4K/HDR destekli monitörde sorunsuz çalıştı. Görsellik evet çok güzeldi ama bir PlayStation 5 oyunu olduğunu düşünürsek ağzımı açık bıraktı diyemem. Mesela PlayStation 4’te Uncharted 4 oynadığım sırada manzara izlerken ya da herhangi bir sahnede yaşadığım o görsel şölen hissini yaşatmadı. Hatta kimi zaman ışık süzülmelerinde ufak grafiksel yırtılmalara da şahit oldum. 619 TL’lik bir deneyim için hoş anlar değil bunlar. Görselliğe asla kötü demiyorum yanlış anlaşılmasın, ama çok daha iyi olabilirdi.

Returnal’da kaynak ve geliştirmeler konusunda cömert davranılmış olsa da belirli bir seviyeye erişebilmek adına üstün çaba sarf etmeniz gerekiyor. Özellikle de oyun 3 boyutlu bir oyun olduğu için bir noktadan sonra bu işleyiş yorucu olmaya başlıyor ve işin kötü yanı yorulduğunuzda oyunu kapatma şansınız da yok çünkü kapattığınız anda kalıcı geliştirmeler dışında haritadaki ilerleyişiniz dahil tüm ilerlemeniz kayboluyor ve baştan başlamanız gerekiyor. Bu da bitirme amaçlı oynuyorsanız uzun saatler boyunca konsolu kapatmadan tamamen odaklanmış şekilde oyunu oynamanız gerek demek. Oyunun karanlık atmosferi DualSense’in sunduğu ritmik titreşimlerle mükemmel bir tat tutturmuş ama uzun saatlerinizi bu 3 boyutlu evrende geçirince tüm bu güzellikler yorgunluk yaratıyor. Özellikle siz de benim gibi 2 boyutlu Rougelike oyunlara alışıksanız.

Genel Olarak

Bölüm dizaynı çok güçlü değil ama oynadığım diğer rougelike oyunlarla karşılaştıracak olursam Returnal’ın bölüm dizaynı olarak Hades dışındaki oyunların gerisinde kaldığını asla söyleyemem çünkü bu türün bu konuda bir miktar sıkıntılı olduğunu düşünüyorum. Yönettiğin karakterin gelişimini görmek, kaynak bolluğu ve ödüllendirme sistemi bana kalırsa Hades’te zirveydi.

Unutmamak gerekir ki Returnal yalnızca PlayStation 5 için geliştirilen bir oyun. Elbette, daha önceden Demon’s Souls PlayStation 5 özel etiketiyle çıkmıştı fakat bir remake olduğunu unutmamak gerek. Returnal ise her şeyiyle PlayStation 5’e uyumlu tasarlanmış bambaşka bir evren. Durum böyle olunca bu oyun uzun zaman boyunca PlayStation sevenler tarafından merakla, büyük bir beklentiyle beklendi. Evet bu oyun mükemmel bir deneyim oldu ama biraz eksik kalmış gibi; özellikle kaldığımız yerden devam edememe faktörü bu eksikliğe sebebiyet veriyor.

Evet, Rougelike türü Souls evrenlerinin zorluk seviyeleri ile kapışacak zorlukta bir tür ama bu türde bir oyun evreni oluştururken adaletli olmayı da unutmamak gerek. Umarım en yakın güncellemeyle kaldığımız yerden devam edebilme özelliği gelir. Yoksa oyun bu konuda çok fazla eleştiri alacak gibi.

Son Sözler

• 

Metroidvania esintileriyle Rougelike türüne güzel bir soluk getiren, Bullet Hell tipiyle çeşitlilik sunan Returnal eğlenceli bir oyun. Mücadele ve gerilim dozu tadında. Pek çok konuda çeşitli içerikler sunuyor ve yeni neslin avantajlarını DualSense ile güzel yansıtmış. Oyunu kesinlikle tavisye ederim ama Türkiye için bir diğer eleştiri konusu da elbette ki fiyatı. Oyunu oynayabilmek için PlayStation 5 sahibi olmanız gerek, ardından da oyuna 619 TL vermeniz gerek. Fazlasıyla maliyetli. Yeni nesil konsol sahibiyseniz oyunu almak için indirimleri beklemenizi tavsiye ederim.